Windmolens op De Nes: opnieuw een laatste keer?

De windturbines op de Nes zijn redelijk recent opgeschaald, met de belofte van de gemeente Waterland dit zo te laten. Wij gaan er van uit dat de gemeente deze toezegging nakomt, en geen extra windturbines naast de Nes plaatst. Mede namens de natuur- en milieu organisaties heeft de IJsselmeervereniging een opiniestuk in het Noord Hollands Dagblad gepubliceerd tegen de plaatsing van nieuwe windturbines op de dijk naar Marken. Ook de bewoners en de Eilandraad van Marken zijn inmiddels in het geweer gekomen tegen dit nieuwe project van de Coöperatie Windenergie Waterland.

Foto’s: Soemini Kasanmoentalib

’De Nes is de slechtste plek voor windmolens, die je kan bedenken’

Natuurorganisaties fel gekant tegen uitbreiding windenergie langs dijk naar Marken

NHD 06/02/2021 om 12:28

Op dit moment loopt een enquête van de Coöperatie Windenergie Waterland (CWW) over uitbreiding van het aantal windturbines bij de Nes, aan het begin van de dijk naar Marken. De enquête wordt heel serieus genomen door de lokale bestuurders.
Eén van de scenario’s behelst de bouw van vier nieuwe windturbines van 200 meter tiphoogte als vervanging van de twee bestaande van 105 meter. De nieuwe windmolens hebben een aanzienlijk grotere impact dan de huidige molens op De Nes, niet alleen omdat het er twee meer zijn en twee keer zo hoog, ze komen ook op een andere plaats. Het woord ’vervanging’ is daarom onjuist. De huidige twee molens leveren per jaar 11 GWh elektriciteit, de vier nieuwe 90 GWh. Dat is toch totaal iets anders.

De landschappelijke en ecologische effecten zijn indertijd geheel niet afgewogen. De gemeente Waterland vond een effectrapportage voor de vergunningverlening niet noodzakelijk. Vervanging van drie kleine windmolens uit de jaren negentig door twee grotere zou nauwelijks verschil maken.

De samenwerkende natuurbeschermingsorganisaties hebben tot 2010 tot aan de Raad van State toe tegen de huidige twee windmolens geprocedeerd. Met als argumentatie: a) de windmolens staan in een van de beste vogelgebieden van Nederland b) de Nes wordt opnieuw ingericht tot een top-vogelgebied c) gezien vanuit het landschap is dit een zeer slechte locatie, want het tast de openheid erg aan, en d) windturbines kan je het beste concentreren, op landelijk niveau.

Deze argumenten staan nog rechtovereind. De natuurbeschermings-organisaties vinden dit ook nog steeds. Geredeneerd vanuit natuur en landschap is het zo ongeveer de slechtste plek in Nederland voor windmolens die je kunt bedenken. De molenrij staat dwars op de dagelijkse vliegroute van de beschermde watervogels die op het Markermeer en de Gouwzee fourageren en rusten.

De gemeente Waterland heeft destijds bij de Raad van State beloofd dat het bij de huidige twee molens zou blijven! Zij konden toen, als betrouwbaar bestuur, niet weigeren omdat de vorige molens al vergund waren voordat Natura2000 en de Habitatrichtlijn echt ingingen.

Mede namens Landschap Noord Holland, Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland, Stichting Behoud Waterland en Stichting De Kwade Zwaan

dr. Soemini Kasanmoentalib,
secretaris IJsselmeervereniging

Link NHD – Natuurorganisaties fel gekant tegen uitbreiding windenergie langs dijk naar Marken
Link CWW – Enquète (Alleen de bewoners van de gemeente Waterland konden reageren.op vragen of zij mee zouden willen doen – in het jargon: ‘proceseigenaar’ wilden worden. Nee zeggen tegen het project op zich, was niet mogelijk in deze enquête)

Op het raakvlak van drie natuurgebieden, in de cultuurhistorische driehoek Marken, Monnickendam en Volendam

In hun reactie op de concept-RES Noord-Holland Zuid van 30-9-2020, schrijven de natuur- en milieu organisaties (Natuur-en Milieufederatie Noord-Holland, Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland) over de windturbines bij de Nes:

“De Gouwzee is een voor natuur extra bijzonder gebied en door haar luwten een mooie rust-en ruiplek voor veel vogels. De beschermde status is vastgelegd in de Natura 2000, maar de Gouwzee valt tevens onder de Habitatrichtlijn vanwege de bijzondere voorkomende waterplantenvelden. Het voorgenomen zoekgebied bevindt zich precies op het raakvlak van het natuurgebied de Nes, de Gouwzee, en het Markermeer. Binnenkort wordt de Nes voor veel geld opnieuw ingericht als natuurgebied. Geredeneerd vanuit de aanwezigheid van vogels is de locatie dan ook zeer ongunstig. Ook cultuurhistorisch is de Gouwzee een uniek gebied met de driehoek Marken, Monnickendam en Volendam. De windturbines bij de Nes zijn redelijk recent opgeschaald, met de belofte van de gemeente Waterland dit zo te laten. Wij gaan er van uit dat de gemeente deze toezegging nakomt, en geen extra windturbines naast de Nes plaatst. De bestaande windturbines kunnen vervolgens worden “geruild” tegen extra turbines langs bijvoorbeeld het Noordzeekanaal, waardoor het open landschap wordt hersteld.”

De Kwade Zwaan: Plannen CWW een ramp voor het gebied

Reactie van Manja Verhorst- van Leeuwen namens Stichting De Kwade Zwaan

Uitdam, 5 februari 2021

Voor ons in Waterland is de uitbreiding van de windmolens in De Nes namelijk een levensgrote bedreiging. De Nes is ongeveer de slechtste plek in heel Nederland!

Waarom? Het is dat gedeelte van het IJsselmeergebied waar de natuur het beste op orde is. Het betreft een Natura 2000 gebied waar mede de Vogel- en Habitaitrichtlijn op van toepassing is. De Gouwzee wordt gekenmerkt door ondiep en helder water en door zijn voedselrijkheid, met name de aanwezigheid van kranswier. Het gebied wordt gebruikt zowel door de trekvogels als vogels die langer hier verblijven als rust- en foerageergebied. Zo is er een druk vliegverkeer van vogels van de Oostvaardersplassen naar de Gouwzee en vice versa. Om nog een voorbeeld te noemen: In de nazomer verzamelen zich er grote aantallen krooneenden om zich voor te bereiden op de najaarstrek.

De plannen van de windcoöperatie CWW – Coöperatie Windenergie Waterland zijn een ramp voor dit gebied, naast de aantasting van de landschappelijke kwaliteit van Waterland-Oost en dit deel van IJsselmeergebied. CWW – Het plan

De Kwade Zwaan heeft altijd gevochten tegen de vergroting of uitbreiding van de windmolens. Vroeger stonden er drie kleine molens, door de geringe hoogte waren die niet zo prominent in het landschap aanwezig. Toch werden ze in 2011 vervangen door twee molens van 70 meter hoog met wieken van 35 meter. Toen is ons door de toenmalige wethouder Laura Bromet beloofd dat het hier bij zou blijven. Helaas lijkt de Gemeente Waterland zich niet aan de gemaakte afspraken te houden.

Als de huidige molens worden vervangen door hogere met grotere wieken, zal het effect dramatisch zijn voor de vogels en afbreuk doen aan het unieke landschap van Waterland-Oost. Er zijn drie scenario’s die uitgaan van drie of vier windmolens met een masthoogte variërend van 110 tot 122,5 meter en de wieken variërend van 65 tot 77 meter.

De natuur en milieu-organisaties te weten Vogelbescherming, Natuurmonumenten, Landschap NH, Natuur en Milieufederatie NH, Stichting Het Blauwe Hart Natuurlijk, IJsselmeervereniging, Stichting Behoud Waterland en Stichting De Kwade Zwaan hebben zich unaniem tegen deze plannen uitgesproken.

Zie het interview met Soemini Kasanmoentalib namens de IJsselmeervereniging op de link van de Stichting Publieke Innovatieve Mediadienst (PIM) over de Windturbines op de Nes. Op de video van minuut 12.15 tot 18:20.

Samengevat:

  • de windmolens staan in een van de beste vogelgebieden van Nederland
  • de Nes wordt opnieuw ingericht tot een top-vogelgebied
  • gezien vanuit het landschap is dit een zeer slechte locatie, want het is een grote aantasting van de ruimtelijke kwaliteit van heel Waterland en van het Markermeergebied
  • windturbines kan je het beste concentreren, op provinciaal of landelijk niveau. Dit is ook wat de voormalig Rijks adviseur Berno Strootman adviseert en de Provinciaal Adviseur Ruimtelijke kwaliteit Steven Slabbers. Zie ook de zienswijze die De Kwade Zwaan aan de commissie RES stuurde, alsmede aan de Provincie en Gemeente.

Bijlagen:
1) Brief DKZ RES 11 september 2020
2) Brief Eilandraad Marken aan de gemeente Waterland
3) Artikel in NHD