Uitdam zwaar teleurgesteld, dijkversterking allesbehalve groen

Uitdam had gehoopt op een natuurlijke, groene dijk na de dijkversterking. Het Hoogheemraadschap haalde uiteindelijk een rode streep door het laatste alternatief voor een betonnen berm. Het onderzoek – op verzoek van de bewoners – naar de mogelijkheid van een kleidijk liep nog. De bewoners hebben altijd geprobeerd on speaking terms te blijven met de Alliantie Markermeerdijken en zijn zwaar teleurgesteld dat er toch basalton zal worden toegepast. “Nu ook de kleiwig oplossing door het HHNK en de Alliantie is afgeschoten hoeven we niet meer beleefd te zijn.” Zaterdag 2 januari protesteerde Uitdam met zwarte vlaggen op de dijk tegen deze onterechte beslissing.

Foto Cecilia: Uitdam in rouw

Draagvlak bij de bevolking wordt in Nederland gezien als een belangrijk criterium voor een goed besluit. In Uitdam zijn er onder leiding van de toenmalige deltacommisaris Wim Kuijken werkbijeenkomsten met het Hoogheemraadschap, externe deskundigen, provincie en bewoners gehouden om tot een veilige dijk te komen die past bij het karakter van Uitdam. Dit leidde tot een advies aan de minister. Alle partijen stemden in met dit advies, waarin het uiterlijk van de dijk zoveel mogelijk behouden bleef. In de uitwerking van de dijkversterking is van het advies van de deltacommisaris echter weinig terug te vinden. De bewoners hebben altijd geprobeerd on speaking terms te blijven met de Alliantie Markermeerdijken en waren dan ook zeer verontwaardigd toen plotseling – uit het niets – ineens een zeer breed buitentalud van beton (basalton) in het uitvoeringsontwerp bleek te zitten, zonder enig overleg met bewoners. Behalve een enquête of men liever lichtgrijs of donkergrijst beton wilde.

De bewoners kwamen opnieuw in actie. En even leek het erop alsof een buitentalud van klei, een ‘kleiwig’ het beton zou kunnen vervangen. Ook de provincie was enthousiast over de mogelijkheid van deze toepassing. Hoewel het onderzoek nog loopt, heeft het HHNK (Alliantie) te kennen gegeven dat dit niet mogelijk is voor Uitdam. De dijkversterking wordt nu vanaf een hoogte van 1 meter 80 op het buitentalud tot en met de kreukelberm onder water geheel uitgevoerd in steen: Basalton met daartussen split en breuksteen in de kreukelzone. In totaal 15,4 meter steen boven water en 5 meter onder water. Plus nog een versteende op- en afrit voor Beheer aan de noord en de zuidzijde van het dorp.

Foto H. Bottelier Uitdam

In zijn Advies schrijft Deltacommissaris:

Op grond hiervan – het overleg met bewoners en experts – adviseer ik om de dijk bij Uitdam te versterken zonder asverschuiving, met een buitenberm en met aanvullende constructieve elementen en dit nader uit te werken in het detail ontwerp, met als elementen:

  1. aanleg van een golf brekende berm aan de zijde van het Markermeer, om het tekort aan hoogte en buitenwaartse macrostabiliteit op te lossen;
  2. herstel aan het huidige onregelmatige dijkprofiel;
  3. waar nodig een constructieve versterking van het binnentalud, door nagels en(indien goedkoper of beter) een stukje damwand, om het tekort aan binnenwaartse macrostabiliteit op te lossen.

Het ‘uitgewerkt ontwerp’ strookt niet met het Advies van de Deltacommissaris. Er is wél een asverschuiving en het huidige onregelmatige dijkprofiel wordt niet hersteld. De experts zijn niet betrokken gebleven, de effecten van profielherstel en het meenemen van de bebouwing in de stabiliteitsberekeningen zijn niet meegewogen.

Ruim 12 jaar hebben Stichting De Kwade Zwaan en de Dorpsraad van Uitdam gestreden voor een oplossing die past bij het unieke karakter van Uitdam, tevergeefs.
Inmiddels zijn de Uitdammers murw en de meeste mensen die beroepsmatig bij dit proces betrokken waren zijn uit beeld geraakt, naar een andere baan of organisatie.

Ook voormalig deltacommisaris Wim Kuijken is teleurgesteld: “Het is te triest voor woorden. Zoveel constructief overleg, zoveel tijd geïnvesteerd en dan zo’n resultaat van HHNK en de Alliantie. Ze zouden zich moeten schamen. Participatie en passant over boord gegooid. Zo jammer en on(te)recht. Het spijt mij enorm. Ik begrijp dat jullie murw zijn. Ik zou zeggen: vertel je verhaal verder.[,,,,] Misschien ziet iemand van de beslissers in het gebied binnenkort nog ‘het licht’.”

Enkele links:

AD – Uitdammers protesteren tegen verzwaring Markermeerdijk: ‘Verwoesting van erfgoed’

Noordhollands Dagblad – Uitdam in rouw over dijkversterking. Geen lelijke betonblokken, maar een groene dijk, eisen de bewoners

Rodi – Uitdam gruwelt van beton

Jeugdjournaal – Kinderen protesteren met vlaggen op de dijk bij hun dorp

NRC – Bewoners van Uitdam voelen zich belazerd: ‘hun’ groene dijk is straks van beton