Enkhuizerzand ondergeschoffeld

Een witte vlek op de kaart van het bestemmingsplan. Dat is het omstreden bungalowpark waar zowel de provincie Noord Holland als de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zich tegen uitspraken. Resultaat is een bizar bestemmingsplan waartegen de IJsselmeervereniging samen met de bewoners bezwaar heeft aangetekend bij de Raad van State. Desondanks gaat de gemeente Enkhuizen gewoon door met de vernietiging van het gebied.


Landschapspijn

Soms bestaat het begrip landschapspijn echt! Zoals nu bij een aantal inwoners van Enkhuizen die het Enkhuizerzand, hun mooie groene buitenruimte (binnenkort) zien kaalgeslagen omdat de bestaande camping verhuizen moet om plaats te maken voor een “droompark” à la Europarcs in Uitdam. En die verbijsterd toekijken bij de aanleg van wat doorgaat voor een “camping” maar in feite ook een huisjesterrein blijkt. Al heten de huisjes hier chalets. Zie ook de wanhoopsbrief onder dit artikel van een bewoonster. De foto’s tonen het drama!

De romantische landschapsbeelden van de huidige situatie geven aan wat allemaal gaat verdwijnen als het oorspronkelijke plan voor de villawijk ook wordt uitgevoerd. Al dit mooie groen gaat dan verdwijnen. Tientallen grote bomen worden omgehakt. Voor de “camping” in aanleg is een vlak gebied aan de waterkant benut, waar bijna geen opgaand groen aanwezig was, maar wel belangrijke natuurwaarden!

Ruim veertig jaar geleden werd het groene gebied tussen Enkhuizen en het IJsselmeer zorgvuldig ingericht voor dagrecreatie, met een camping en enkele attracties. Het gebied oogt romantisch op de foto’s en dat was vast ook de bedoeling van de ontwerpers en het toenmalige stadsbestuur. Het gebied had wel wat groot onderhoud nodig, maar dat was de gemeente te duur. Dus werd twee jaar geleden naar een private partij gezocht die het gebied wilde opknappen en het gebruik intensiveren. Die partij ging echter met het gebied op de loop. Er ontstond een megalomaan plan om vrijwel het gehele groene gebied onder te schoffelen, met verlies van veel grote bomen en ander waardevol groen. Met vernietiging van de glooiende oevers. De aanwezige camping zou moeten verhuizen naar een open groen gebied verderop aan de kust. De gemeente was enthousiast. De provincie echter niet. Die wilde de monumentale Westfriese Omringdijk vrijhouden en het zicht vanuit de stad op het water in stand houden. Ook het Zuiderzeemuseum was not amused: de aanstormende golf bungalows zou namelijk tot aan de grenzen van het buitenmuseum komen.

Hete aardappel werd witte vlek

Het bezwaar van de provincie en de koppigheid van de gemeente resulteerde in de bizarre situatie dat nu een bestemmingsplan is ingediend waarin het hoofdproject – namelijk de realisatie van een villawijk voor verblijfsrecreatie – als witte vlek verscheen en waarin feitelijk alleen de “verhuizing” van de camping werd geregeld. Tegen het bestemmingsplan Enkhuizerzand is door de IJsselmeervereniging samen met een aantal verontruste bewoners , verenigd in het Comité tot behoud van het Enkhuizerzand bezwaar aangetekend bij de Raad van State. Maar helaas heeft dit geen opschortende werking. Bij de gemeente werd daarom niet getreurd en toestemming gegeven voor het aanleggen van een nieuwe zogenaamde camping. Waarvoor wij nooit een behoorlijk plan hebben gezien. Laat staan dat de Enkhuizenaren daarover mochten meepraten. De foto’s geven een indruk van de kwaliteitsloze nieuwe plek van de stacaravans en van het begin van het huisjesterrein.

Bezwaren IJsselmeervereniging bij de Raad van State

De IJsselmeervereniging heeft in zijn bezwaarschrift voor de Raad van State de volgende bezwaren geformuleerd. (Zie beroepschrift ABRvS en bezwaar omgevingsvergunning camping)

  • Het is in feite onmogelijk om een half af plan te beoordelen
  • Met belangrijke landschappelijke en natuurwaarden is grof de hand gelicht: de zone van 200 meter rond de Westfriese Omringdijk wordt niet gerespecteerd; evenmin de ligging binnen het Natuurnetwerk Nederland en er is ten onrecht geen Milieueffectrapport gemaakt. Eventuele milieubezwaren worden door de gemeente weggewuifd.
  • Het beoogde villapark verdraagt zich niet met het historische stadsgezicht Enkhuizen.
  • De inrichting van het campinggebied is niet goed geregeld. Zogenaamd wordt er een recreatie-camping gepland met 200 plaatsen, maar dit blijken nu chalets te (kunnen) worden van 70 m2 en vijf meter hoog. Elders in het gebied komt een plek voor 80 passantenplaatsen en er is voorzien in een onbekend aantal camperplaatsen. De huisjes zijn volop in aanbouw en de campers zijn reeds verplaatst. Zie de foto’s.
  • Door in het plan niet in te gaan op de mogelijkheid van parkeren (350 plaatsen)voor het Zuiderzeemuseum voldoet het plan niet aan een goede ruimtelijke ordening. Ook de bescherming van de cultuurhistorische waarde van het Zuiderzeemuseum is onvoldoende gewaarborgd.
  • De zeven gemeenten van West Friesland hebben ingestemd met het Natuur-en Recreatieplan, waarin het verbeteren van de biodiversiteit en het vergroten van de beleefbaarheid van het landschap kernpunten zijn. Hier wordt echter natuur en landschap vernietigd en de beleefbaarheid daarvan onmogelijk gemaakt.
  • Belangrijk kritiekpunt is nog de negatie van de functie van oevers en overgangszones land-water. Laaggelegen overgangsgebieden tussen het vasteland en water zijn essentieel als broedgebied voor vogels en als kraamkamer voor vissen die weer als voedsel voor de vogels dienen. Men heeft absoluut geen oog voor de negatieve effecten van het omvormen van een drassige aflopende oever in een dijkje met stortsteen.

Een landschap van wereldklasse?

“Alles van waarde is weerloos” dichtte Lucebert lang geleden. Dat geldt zeker voor het Nederlandse landschap. In feite zijn begrippen als openheid, ongerept en waardevol nooit in regelgeving verankerd. Voor de natuur is meer geregeld, maar gelet op de enorme achteruitgang daarvan wordt ook die regelgeving zeer slecht nageleefd.

In de Nationale Omgevingsvisie (NOVI), die al minstens vijf jaar in de maak is, ontbreekt helaas nog steeds een strategie voor het IJsselmeergebied. Er wordt slechts gezegd dat er een Agenda 2050 bestaat. Ook de provincie, die voor natuur en landschap in de kustzone van het IJsselmeer goede uitgangspunten heeft geformuleerd en middelen beschikbaar stelt blijkt niet in staat of bereid om op tijd in te grijpen om vernietiging van waardevolle kustmilieus te voorkomen. De gemeente Enkhuizen heeft op 17 mei 2018 ook de Agenda IJsselmeer ondertekend, met als één van de ambities “een landschap van wereldklasse”. Maar zij geeft als het erop aankomt vrij baan aan een brutaal bedrijfsleven dat zijn eigen verdienmodel hanteert en lak heeft aan natuur en landschap. Of aan goed overleg met de bewoners.

Het is dan ook afwachten wat de Raad van State met onze argumenten doet. Gelet op de eerdere uitspraken, zoals bij het windpark Fryslan kunnen door het ontbreken van een nationaal of regionaal beleidskader van voldoende zwaarte de verwachtingen niet hoog zijn. De Raad laat zich doorgaans niet uit over kwaliteit, maar vooral over procedures.

Bijlagen:
Brief van een bezorgde, betrokken inwoner van Enkhuizen
Beroepschrift ABRvS
Bezwaar omgevingsvergunning camping

De werkzaamheden……