Waardeer de rechte lijn

Seminar “Spatial Perspectives” bij het afscheid van Frits Palmboom op 7 februari in Delft

Zowel de kronkelende als de rechte kustlijnen weerspiegelen de geschiedenis van het IJsselmeergebied. Ook de rechte lijn van het grootse plan van Lely verdient erkenning en bescherming als cultureel erfgoed, vindt Evert Vermeer. Hieronder zijn bijdrage.

Frits Palmboom leidt zijn prachtige boek “IJsselmeergebied…een ruimtelijk perspectief” in met de volgende tekst: “Weinig elementen in steden en landschappen spreken zo tot de verbeelding als het raakvlak tussen land en water. Daar raakt het vormvaste aan het vloeibare, het tactiele aan het oneindige, het bepaalde aan het onbepaalde”.

Het boek bevat waardevolle handreikingen voor de ruimtelijke kwaliteit bij toekomstige ontwikkelingen rondom de kustlijnen en Flevoland. Ik sluit mij graag aan bij de oproep om de karakteristieke verschillen van de kustlijn te respecteren en te versterken. Het gaat daarbij om de opeenvolging van baaien en kapen en afwisseling van strakke tegenover grillige kust. Alle dijkvakken rondom IJssel- en Markermeer vertellen een eigen verhaal over tijd van herkomst, doorbraken, bewoning enz.

De heldere ongecompliceerde grens tussen land en water

Er is één aspect dat ik hier graag extra onder de aandacht wil brengen:…..de waardering voor de “strakke dijk…de rechte lijn”. Als we niet oppassen is daar straks weinig van over! Na de realisatie van het “proefeilandje” bij Lelystad; de Marker Wadden. en de uitbouw van de oevers rond de dijk tussen Enkhuizen en Trintelhaven, bestaat het voornemen om ook oevergebieden ter hoogte van de Oostvaardersdijk te realiseren. Los nog van de wenselijkheid om na een paar jaar “setteling” het effect van de nu gerealiseerde projecten eens rustig te evalueren, is er een puur landschappelijke reden tot bezinning.

Flevoland is in korte tijd ontstaan en heeft een “gemaakt” landschap, waarin met name de grootschalige landbouw kenmerkend doorwerkt. In Nederland met zijn veelheid aan (meestal langzaam ontwikkelde) landschapstypen zijn de gebieden waarbij de harde dijk; de rechte lijn; de verre horizon kenmerkend zijn, schaars. De unieke ervaring om de Afsluitdijk over te rijden valt nergens in Nederland te herhalen. Flevoland (en Zeeland) laat iets zien van de waterstaatkundige werken van de laatste decennia. Daarbij moet mijns inziens de harde lijn meer gekoesterd worden. Het verschil in ervaringen langs de kust van bijvoorbeeld Noord-Holland en Flevoland moet goed voelbaar blijven.

Omdat de dijkkruinen maar beperkt toegankelijk zijn, zijn de strakke dijken van de Noordoostpolder en de dijk tussen Lelystad en de Ketelbrug slechts beperkt als zodanig te beleven. Blijft over de Oostvaardersdijk (Lelystad-Almere). Aan de unieke ervaring “door het water” te rijden over de Markerwaarddijk is door de werkzaamheden tussen Enkhuizen en Trintelhaven afbreuk gedaan. Resteert het traject Trintelhaven-Lelystad. Wat zo overblijft aan goed te beleven pure harde dijk verdient behoud! Het grote gebaar in het voetspoor van Lely verdaagt geen verrommeling!!

Op de kruin toegankelijke dijkgedeelten waar de krachtige rechte lijn nog is te beleven

Evert Vermeer
Voormalig lid van Gedeputeerde Staten van de Provincie Flevoland met Ruimtelijke Ordening in zijn portefeuille en lid van de IJsselmeervereniging

Bijdrage van leden zijn welkom
De redactie van Nieuwsberichten en de Nieuwsbrief ontvangt graag bijdragen van leden van de IJsselmeervereniging, die informatief, relevant voor de actualiteit en geschikt zijn voor publicatie als nieuwsbericht op de website. Het is echter niet de bedoeling een soort social media-kanaal te zijn. Reacties en commentaar kunt u sturen aan info@ijsselmeervereniging.nl.