Dit nummer gaat over de staat van de natuur, de dijkversterkingsoperatie en het bestuur in het IJsselmeergebied.
De natuur is de laatste decennia ernstig achteruit gegaan. Gesteld wordt dat we nog maar 30% van de vogels en vissen hebben die we in 1980 nog hadden. Alle aanleiding dus om een top onderzoeker aan het woord te laten om te vertellen hoe dat komt en wat we er aan moeten doen: een goede kennis gestuurde koers voor de lange termijn uitzetten Daarna kijken we wat er nu al gebeurt om een “natuurwinstplan” te realiseren en of dat voldoende is om de schade in te halen. Er moet nog veel gebeuren! En als het kan ook met meer tempo. Soms zit een uitbundige ontwikkeling van de natuur helaas de recreatie in de weg blijkt uit een impressie van de waterplantenproblematiek.
Een tweede belangrijke ontwikkeling waarover we rapporteren is de dijkversterking. Die op veel punten plaatsvindt omdat de dijken niet veilig genoeg meer zouden zijn. Hierbij is een combinatie van dijkversterking en natuurontwikkeling goed mogelijk , zoals gebleken is bij het Ruimte voor de Rivier project. Wij constateren echter helaas dat in het Markermeer veel kansen zijn gemist door het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de natuurontwikkeling niet serieus te matchen: De dijk van Hoorn tot Durgerdam is grotendeels versterkt zonder natuurbouw. De Houtribdijk is grotendeels met zand versterkt versterkt en dat is geen goede ondergrond voor een robuuste onderwaternatuur. In het IJsselmeer zijn er nog geen natuurvriendelijke plannen voor dijkversterking. Straks opent de vismigratierivier, maar is het gebied nog niet echt in gereedheid gebracht voor het paaien en het opgroeien van jonge vis.
Alles overziende schrijven wij het gewenst te vinden dat het Rijk weer een integrale verantwoordelijkheid voor het IJsselmeer op zich neemt. Dus naast de water en veiligheidsfunktie ook die voor natuur , energietransitie en ruimtelijke ordening. Met name de bescherming van het landschap van wereldklasse verdient een gedecideerde bescherming. Die is er nu niet.